Sformułowała psychologiczny model przywiązania do miejsca. Polski Nobel dla profesor UMK
Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej 2023 przyznane. Jedną z trojga nagrodzonych naukowców jest profesor Maria Lewicka z wydziału filozofii i nauk społecznych UMK w Toruniu.
To najważniejsze wyróżnienie naukowe w Polsce nazywane także polskim Noblem. W humanistyce i naukach społecznych nagrodzono prof. Marię Lewicką z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, która sformułowała i zweryfikowała psychologiczny model przywiązania do miejsca i pamięci miejsca. Pokazała, że przywiązanie do korzeni i pamięć miejsca zamieszkania jest fundamentem psychologicznego i społecznego funkcjonowania człowieka.
Prof. Lewicka przeprowadziła liczne badania w miastach w Polsce, na Ukrainie i na Litwie - przede wszystkim takich, które w znacznym stopniu zawdzięczają swój kształt mieszkańcom pochodzącym z innych grup etnicznych czy narodowych, niż ich obecna populacja. Skupiła się na więziach związanych ze środowiskiem (więzi sąsiedzkie, różne formy kapitału społecznego). W ten sposób wypracowała oryginalny model aktywności obywatelskiej, której motorem jest silne przywiązanie do miejsca i kapitał kulturowy. Badania Marii Lewickiej dają odpowiedź na pytanie, jak budować identyfikację mieszkańców z miejscem w sposób pozbawiony błędu etnocentryzmu (przeszacowania historycznej roli własnej grupy), z uznaniem i szacunkiem dla wszystkich grup etnicznych i narodowych, które to miejsce współtworzyły.
Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej zostały przyznawane już po raz 32. Za osiągnięcia w naukach matematyczno-fizycznych i inżynierskich nagrodę otrzymał prof. Rafał Latała z wydziału matematyki, informatyki i mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego. W obszarze nauk o życiu i o ziemi fundacja nagrodziła prof. Krzysztofa Liberka z międzyuczelnianego wydziału biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Z kolei laureatem w obszarze nauk chemicznych i o materiałach został prof. Marcin Stępień z wydziału chemii Uniwersytetu Wrocławskiego.