Zmarła Zofia Szmajda-Mierzwicka, zasłużona twórczyni ludowa z Kujaw
Zmarła Zofia Szmajda-Mierzwicka, zasłużona twórczyni ludowa, związana od dziesięcioleci z Muzeum Etnograficznym we Włocławku./fot. Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej/Facebook
Zmarła Zofia Szmajda-Mierzwicka, zasłużona twórczyni ludowa, związana od dziesięcioleci z Muzeum Etnograficznym we Włocławku./fot. nagrodakolberg.pl
Sztuka ludowa Kujaw - i całej Polski - poniosła dotkliwą stratę. Zmarła Zofia Szmajda-Mierzwicka, zasłużona twórczyni ludowa, związana od dziesięcioleci z Muzeum Etnograficznym we Włocławku.
Zmarłą wspomina etnograf Dorota Kalinowska.
– Odeszła od nas niezapomniana twórczyni ludowa związana całe życie z muzeum. Była to twórczyni wszechstronna. Przepięknie haftowała, tworzyła ażurowe firanki, sypała przepiękne wzory piaskiem. Uszyła wiele dziesiątków strojów. Jest autorką stuły dla papieża Jana Pawła II. Jej twórczość jest bardzo bogata, nieoceniona. Przysłużyła się naszej sztuce ludowej i rękodziełu kujawskiemu. Będziemy ją wspominać i pamiętać zawsze – mówi Dorota Kalinowska.
Zofia Szmajda-Mierzwicka była odznaczona najważniejszą nagrodą w sferze twórczości ludowej - Medalem Oskara Kolberga. Zmarła w wieku 97 lat.
Msza żałobna zostanie odprawiona 15 marca, o godz. 12.00, w Klasztorze Ojców Franciszkanów we Włocławku, a uroczystość pogrzebowa odbędzie się na cmentarzu w Kruszynie.
Zofia Szmajda-Mierzwicka - śpiewaczka i tancerka „Kapeli Spod Kowala"; wybitna hafciarka kujawska. Młodsza siostra Franciszka (1914-1976), Józefa (1916-2002) i Czesława Osińskiego (1918-1945), grających razem w jednej z licznych kapel działających przed drugą wojną światową w okolicach Kowala; matka Krzysztofa Szmajdy i Róży Polewki - śpiewaków i tancerzy 2Kapeli Spod Kowala".
Zofia Szmajda-Mierzwicka urodziła się w 1921, 1924 lub 1926 roku w Gajówce. Z „Kapelą Spod Kowala" związana jest od początku istnienia zespołu, tj. od 1968 roku. W 1974 roku wyszła za mąż za rolnika Józefa, na jej weselu przygrywała „Kapela Spod Kowala". W 1993, 1995 i 1997 roku wraz z „Kapelą Spod Kowala" brała udział w Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków w Kazimierzu Dolnym.
Jej śpiew był wielokrotnie rejestrowany w ramach nagrań „Kapeli Spod Kowala". Było to: 14 lipca 1993 roku w studio Wojewódzkiego Domu Kultury we Włocławku, w 1997 roku w ramach reportażu z serii Na swojską nutę Telewizji Bydgoszcz, 6 listopada 1999 roku w Wojewódzkim Domu Kultury we Włocławku w ramach projektu Wandy Szkulmowskiej oraz w 2013 roku, z okazji 45-lecia zespołu (nagrano wówczas płytę CD: Kapela Spod Kowala. Zespół Folklorystyczny Gminy Kowal).
Podczas nagrania „Kapeli Spod Kowala" w 1993 roku, Zofia Szmajda-Mierzwicka jako śpiewaczka wykonała z akompaniamentem kapeli utwory solo: Nie chce jo, nie chce, chłopa od kosy; Kujawiaka W zielonym lesie rośnie koźlarek; Po cóżeś mnie, matulinko; w duecie z Józefem Wolskim: Matulu moja, trzymejcie tego Ignaca oraz z grupą śpiewaczą: Marsz Otwórzcie, otwórzcie, bośmy przyjechali i Nad kujawską ziemią słonko nisko chodzi / A kujawska ziemia wszystko nam obrodzi. Podczas telewizyjnego reportażu w 1997 roku Zofia Szmajda-Mierzwicka zaprezentowała kilka przyśpiewek, zaś podczas nagrania w 1999 roku utwór solo: Zagrojta chłopaki; utwory w duecie z Kazimierzem Seroczyńskim: Poszłabym za dziadka; Kujawiak Oj dygum, dygum; Żeby nie o cie, dziewulo i Z tamtyj strony rzyki jeleń wodę pije (w refrenach - z zespołem); z Kazimierzem Seroczyńskim i kobietami z zespołu śpiewaczego: Tam na łące, na zielonej i Szumią w łąkach olszyny; z całym zespołem śpiewaczym: Stoi grusza w polu.
Zofia Szmajda-Mierzwicka, zgodnie z informacjami uzyskanymi przez badacza Marka Lewandowskiego od Leona Stankiewicza (długoletniego kierownika „Kapeli Spod Kowala"), miała „wnieść" do repertuaru zespołu kilka utworów: Nie chce jo, nie chce, chłopa od kosy; Poszłabym za dziadka; Oj siadaj, siadaj kochanie moje; Dwanaście jest pónczków na zielony róży. Jest też (według informacji pochodzącej od niej samej) autorką tekstu drugiej zwrotki i dalszych zwrotek Marszu Otwórzcie, otwórzcie, bośmy przyjechali (tekst ułożony dla potrzeb sceny, być może do starszej melodii).
W 1997 roku Zofia Szmajda-Mierzwicka otrzymała prestiżową nagrodę i medal im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej". Dwukrotnie, na 39. i 40. Spotkaniach z folklorem Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej w Ciechocinku w 2010 i 2011 roku, uzyskała nagrodę indywidualną za śpiew (uhonorowany wówczas został też cały zespół, zdobywając pierwsze nagrody). W 2011 roku zdobyła także nagrodę za gawędy kujawskie na festiwalu „Od kujawiaka do oberka" w Łącku.
Zofia Szmajda-Mierzwicka należała do najdłużej działających członków „Kapeli Spod Kowala" - związana była z zespołem od jego założenia w 1968 roku.
źr. folklorkujawski.pl
![Zajmuje kwadrans, a może uratować życie Zbiórka z okazji Dnia Krwiodawcy [wideo, galeria]](public/info/2023/thumb_480_0/2023-06-14_168674358310.jpg)
