„Macewy wróciły na swoje miejsce”. Inowrocławscy Żydzi upamiętnieni

2023-03-09, 19:50 Marcin Glapiak/Redakcja

Lapidarium upamiętnia społeczność żydowską, która przez wieki była częścią historii Inowrocławia/fot. Mikołaj Kuras dla UMWKP

Forma upamiętnienia nawiązuje do jerozolimskiej Ściany Płaczu/fot. Marcin Glapiak

Lapidarium upamiętnia społeczność żydowską, która przez wieki była częścią historii Inowrocławia/fot. Mikołaj Kuras dla UMWKP

Forma upamiętnienia nawiązuje do jerozolimskiej Ściany Płaczu/fot. Marcin Glapiak

Fragmenty żydowskich nagrobków złożyły się na Lapidarium, które otwarto na terenie byłego cmentarza żydowskiego przy ul. Libelta w Inowrocławiu. Elementy kamiennych macew pochodzą z dwóch żydowskich cmentarzy zniszczonych przez Niemców w czasie II wojny światowej.

Miejsce upamiętnia społeczność żydowską, która przez wieki była częścią historii Inowrocławia. Inicjatorem jego utworzenia była starosta inowrocławski Wiesława Pawłowska. – Jestem niezmiernie dumna, pełna atencji zarówno do miejsca, w którym się znajdujemy, jak i do osób, które zaszczyciły nas swoją obecnością. Możemy dziś uznać, że macewy wróciły na swoje miejsce. Myślę, że monument krzyczy historią – mówiła.

Naczelny rabin Polski Michael Schudrich odśpiewał modlitwę za zmarłych. – Niech to miejsce będzie przestrogą dla wszystkich, którzy próbują budować świat na kłamstwie, na nienawiści, na dzieleniu ludzi – mówił marszałek województwa Piotr Całbecki. W uroczystości wziął też udział prymas Polski abp Wojciech Polak. – Przychodzą nam na pamięć słowa Jezusa: „Jeżeli wy mówić nie będziecie, kamienie wołać będą”. To dotyczy także tego, co jest naszą wspólną pamięcią, co jest naszą wspólną przeszłością – podkreślił.

Lapidarium to ściana zbudowana z 600 kamieni, fragmentów żydowskich nagrobków. Forma upamiętnienia nawiązuje do jerozolimskiej Ściany Płaczu.

Uroczystości towarzyszyło otwarcie wystawy „Zostały tylko kamienie... Żydzi w powiecie inowrocławskim” w muzeum im. Jana Kasprowicza. W ramach ekspozycji można zobaczyć między innymi Torę, unikalne srebra synagogalne, archiwalne fotografie żydowskich cmentarzy i synagog. Wystawa będzie czynna do 19 kwietnia.

Lapidarium powstało dzięki dofinansowaniu w wysokości 96 tys. zł ze środków Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego.