104. rocznica wybuchu powstania wielkopolskiego. Uroczystości w regionie [program]

2022-12-27, 09:09  Robert Erdmann/Polska Agencja Prasowa/Redakcja
Powstańcy wielkopolscy w okopach, styczeń 1919 roku/Nieznany - Adam Szelagowski „Wiek XX”, Warszawa 1937; domena publiczna

Powstańcy wielkopolscy w okopach, styczeń 1919 roku/Nieznany - Adam Szelagowski „Wiek XX”, Warszawa 1937; domena publiczna

27 grudnia po raz drugi obchodzimy święto państwowe – Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Święto mające upamiętniać zwycięski zryw Polaków przeciwko Niemcom z lat 1918–1919 przypada w rocznicę wybuchu insurekcji.

Walki toczyły się także na terenie dzisiejszego województwa kujawsko-pomorskiego. W wielu miejscach naszego regionu odbędą się uroczystości rocznicowe:
w Bydgoszczy rozpoczną się o 11.00 Mszą św. w Kościele Garnizonowym przy ul. Bernardyńskiej. W południe przy Grobie Nieznanego Powstańca Wielkopolskiego – wicemarszałek województwa Zbigniew Ostrowski wręczy Medal „Unitas Durat” Eugeniuszowi Grubczyńskiemu, zasłużonemu działaczowi Kujawsko-Pomorskiego Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego, a następnie złoży wieniec pod pomnikiem.

O 13.00 w Sali Bydgoskiego Marca w Kujawsko-Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim w Bydgoszczy rozpoczną się Wojewódzkie Obchody Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. W programie m.in. wręczenie odznaczeń państwowych i okolicznościowych medali wojewody kujawsko-pomorskiego. Udział wezmą m.in. minister Łukasz Schreiber i przedstawiciele organizacji harcerskich z terenu województwa kujawsko-pomorskiego.

W południe rocznicę wybuchu powstania uczczą też mieszkańcy Strzelna. Uroczystości odbędą się na cmentarzu przy ul. Kolejowej.

Impulsem - wizyta Paderewskiego w Poznaniu
Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu. Bezpośrednią jego przyczyną była wizyta w tym mieście wybitnego pianisty, męża stanu Ignacego Jana Paderewskiego. Jego przyjazd 26 grudnia był okazją do zorganizowania manifestacji patriotycznej. Następnego dnia Polacy gromadzili się pod budynkiem Hotelu Bazar. Niemcy zorganizowali kontrpochód, a jego uczestnicy zniszczyli po drodze siedzibę Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej - legalnej polskiej władzy państwowej, uznanej przez Polski Sejm Dzielnicowy. - Przyjazd Paderewskiego uruchomił serię wydarzeń, których nie można już było kontrolować. Poza tym w Wielkopolsce nie stacjonowały silne jednostki niemieckie. W 1918 r. ta prowincja znajdowała się daleko od linii frontu. Polscy powstańcy w początkach zrywu musieli się zmierzyć ze stosunkowo słabym przeciwnikiem - mówił dr hab. Piotr Szlanta w 2018 roku. W gotowości bojowej czekały polskie oddziały Służby Straży i Bezpieczeństwa oraz Straży Ludowej. Przed godz. 17.00 sytuacja wymknęła się spod kontroli. Padł pierwszy strzał - wybuchło powstanie.

Początkowo Naczelna Rada Ludowa prowadziła z Niemcami rozmowy o zachowaniu spokoju. Ostatecznie jednak nominowała na tymczasowego dowódcę powstania Stanisława Taczaka.

W pierwszym okresie walk powstańczych, do końca roku, Polakom udało się zdobyć większą część Poznania. Ostatecznie miasto zostało wyzwolone 6 stycznia 1919 r., kiedy to przejęto lotnisko Ławica. W polskie ręce wpadło kilkaset samolotów. Do połowy stycznia wyzwolono większą część Wielkopolski. Pod koniec stycznia Niemcy rozpoczęli ofensywę na froncie północnym, a w połowie lutego przenieśli siedzibę naczelnego dowództwa do Kołobrzegu, co miało świadczyć o planach ofensywnych przeciwko Wielkopolsce.

Wywalczyli powrót ziem do Polski
Powstańcom wielkopolskim w sukurs na czas przyszli alianci zachodni, którzy w lutym 1919 r. wymusili na władzach niemieckich powstrzymanie się od podejmowania działań ofensywnych przeciw powstańcom. Wyznaczono wówczas linię demarkacyjną, która rozdzieliła jednostki polskie i niemieckie.

Zdobycze powstańców potwierdził rozejm w Trewirze podpisany między Niemcami a państwami Ententy 16 lutego. W myśl jego ustaleń front wielkopolski został uznany za front walki państw sprzymierzonych. Ostateczne zwycięstwo przypieczętował podpisany 28 czerwca 1919 r. traktat wersalski, w którego wyniku do Polski powróciła prawie cała Wielkopolska. Powstanie zakończyło się sukcesem.

Powstanie Wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu. Obelisk w Bydgoszczy upamiętniający powstańców. (archiwum/jw)

Region

Zmarł Krzysztof Gonia, szef Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy

Zmarł Krzysztof Gonia, szef Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy

2022-12-26, 22:10
Stulatkowie z Kujaw i Pomorza składają przepiękne życzenia świąteczne [wideo]

Stulatkowie z Kujaw i Pomorza składają przepiękne życzenia świąteczne [wideo]

2022-12-26, 18:15
Ks. prof. Mariusz Kuciński: Naród ukraiński jest jak św. Szczepan [Rozmowa Dnia]

Ks. prof. Mariusz Kuciński: „Naród ukraiński jest jak św. Szczepan" [Rozmowa Dnia]

2022-12-26, 15:00
Polska Akcja Humanitarna przez 30 lat pomogła ponad 14 milionom osób

Polska Akcja Humanitarna przez 30 lat pomogła ponad 14 milionom osób

2022-12-26, 13:45
Nocny pożar w domu wielorodzinnym przy ul. Świetlicowej w Bydgoszczy

Nocny pożar w domu wielorodzinnym przy ul. Świetlicowej w Bydgoszczy

2022-12-26, 09:54
Dobrowolna Służba Wojskowa: w województwie zapisało się ponad tysiąc osób

Dobrowolna Służba Wojskowa: w województwie zapisało się ponad tysiąc osób

2022-12-26, 07:51
Pijalnia i cztery rodzaje wód do pobrania. Nowa atrakcja w Bydgoszczy

Pijalnia i cztery rodzaje wód do pobrania. Nowa atrakcja w Bydgoszczy

2022-12-25, 21:00
Świąteczne dania i ciepła odzież dla potrzebujących. Ciepło serca w słoiku [wideo]

Świąteczne dania i ciepła odzież dla potrzebujących. „Ciepło serca w słoiku" [wideo]

2022-12-25, 16:00
Odkupiciel człowieka przychodzi na świat. Orędzie biskupa bydgoskiego [wideo]

„Odkupiciel człowieka przychodzi na świat”. Orędzie biskupa bydgoskiego [wideo]

2022-12-25, 12:00
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę