Kawalerowie z Szymborza gotowi do tradycyjnych przywołówek. A panny?

2022-04-17, 18:30  PAP/Redakcja/Andrzej Krystek
Kujawski zwyczaj wielkanocny tzw. „Przywoływki Szymborskie”. Fot. PAP/T. Żmijewski

Kujawski zwyczaj wielkanocny tzw. „Przywoływki Szymborskie”. Fot. PAP/T. Żmijewski

Kawalerowie z Szymborza, dawnej wsi, a obecnie osiedla w Inowrocławiu na Kujawach, po dwuletniej przerwie spowodowanej pandemią, w wielkanocną niedzielę w czasie przywołówek będą wychwalać zalety i wytykać wady miejscowych panien. Zwyczaj kultywowany jest od niemal dwóch wieków.

Tradycja przywołówek sięga 1832 lub 1833 roku. Gdy zapada zmrok, orszak szymborskich kawalerów, w towarzystwie orkiestry przechodzi na plac nad stawem, gdzie ustawione jest podwyższenie zwane trybunką. Kawalerowie z wysokości wykrzykują rymowanki po adresem panien "na wydaniu", czyli je przywołują.

Tworzeniem rymowanych wierszyków od lat zajmowali się członkowie klubu kawalerów, którzy nazywali siebie komitetem. W wierszykach opisywali zalety i słabostki miejscowych panien. Na pochlebne słowa mogły liczyć dziewczyny, które wcześniej zostały "wykupione" przez swoich kawalerów, a inne musiały liczyć się z kąśliwymi i pogardliwymi uwagami.

Kawalerowie w rymowankach zapowiadali, do których panien nazajutrz przyjdą po dyngusie i czy wyleją wiadro wody, czy flakonik perfum.

Dziewczyna, której narzeczony porozumiał się klubem kawalerów mogła liczyć na przykład na taką przywołówkę: „Pod numerem pierwszym u pana Zenka jest piękna panienka, na imię na Kasieńka. Trzeba na nią wylać flakonik pachnącej wody. Niech śpi spokojnie, niech się nie boi, bo za nią Mareczek stoi, ten ją wykupił".

Były też bardzo zgryźliwe przywołówki. Wielki badacz folkloru pisał, że „Kujawiak ma dowcip gryzący i trafny".

Przed Wielkanocą członkowie komitetu dyżurowali w swojej siedzibie i oczekiwali na narzeczonych, gotowych „wykupić" swoje narzeczone za jakiś datek, którym najczęściej była flaszka gorzałki. Rymowanki były zapisywane w specjalnej księdze.

Najsłynniejszym członkiem klubu kawalerów był młodopolski poeta Jan Kasprowicz, który urodził się w Szymborzu. Podobno był bardzo aktywny przy układaniu rymowanek na przywołówki, a kontakty w klubem utrzymywał też po zmianie stanu.

Przywołówki z Szymborza w 2016 r. zostały wpisane na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego.

Materiał Andrzeja Krystka

Region

Głowa kozy wyrzucona w lesie. Makabryczne znalezisko Straży Leśnej z Żołędowa

Głowa kozy wyrzucona w lesie. Makabryczne znalezisko Straży Leśnej z Żołędowa

2025-03-17, 10:42
Zderzenie dwóch ciężarówek i osobówki na dk 10 Dwie osoby w szpitalu [aktualizacja]

Zderzenie dwóch ciężarówek i osobówki na dk 10! Dwie osoby w szpitalu [aktualizacja]

2025-03-17, 10:31
W Toruniu zaczął się remont Bydgoskiej. Odcinek ulicy zamknięty dla ruchu

W Toruniu zaczął się remont Bydgoskiej. Odcinek ulicy zamknięty dla ruchu

2025-03-17, 10:15
Jarosław Konopka: By być sprawczym obywatelem, trzeba znać prawo [Rozmowa Dnia]

Jarosław Konopka: By być sprawczym obywatelem, trzeba znać prawo [Rozmowa Dnia]

2025-03-17, 09:01
Mieszkańcy Bydgoszczy aż do jesieni wybierają osiedlowych radnych. Kiedy i gdzie [harmonogram]

Mieszkańcy Bydgoszczy aż do jesieni wybierają osiedlowych radnych. Kiedy i gdzie? [harmonogram]

2025-03-17, 07:57
Dwie kobiety potrącone na przejściu dla pieszych w Szubinie. Jedna z nich ucierpiała

Dwie kobiety potrącone na przejściu dla pieszych w Szubinie. Jedna z nich ucierpiała

2025-03-16, 22:37
Pożar na bydgoskim Górzyskowie. Zapaliło się w serwisie elektrycznych hulajnóg [wideo]

Pożar na bydgoskim Górzyskowie. Zapaliło się w serwisie elektrycznych hulajnóg [wideo]

2025-03-16, 21:34
W 44. rocznicę Wydarzeń Bydgoskich dawni działacze apelują do rządu i opozycji [zdjęcia, wideo]

W 44. rocznicę „Wydarzeń Bydgoskich" dawni działacze apelują do rządu i opozycji [zdjęcia, wideo]

2025-03-16, 17:30
Nocny pożar w piwnicy fordońskiego bloku. Jedna osoba akurat była w środku [zdjęcia]

Nocny pożar w piwnicy fordońskiego bloku. Jedna osoba akurat była w środku [zdjęcia]

2025-03-16, 15:56
Studenci UMK wybierają się do Japonii. Będą obsługiwać Pawilon Polski na Expo 2025

Studenci UMK wybierają się do Japonii. Będą obsługiwać Pawilon Polski na Expo 2025

2025-03-16, 15:37
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę