Kawalerowie z Szymborza gotowi do tradycyjnych przywołówek. A panny?

2022-04-17, 18:30  PAP/Redakcja/Andrzej Krystek
Kujawski zwyczaj wielkanocny tzw. „Przywoływki Szymborskie”. Fot. PAP/T. Żmijewski

Kujawski zwyczaj wielkanocny tzw. „Przywoływki Szymborskie”. Fot. PAP/T. Żmijewski

Kawalerowie z Szymborza, dawnej wsi, a obecnie osiedla w Inowrocławiu na Kujawach, po dwuletniej przerwie spowodowanej pandemią, w wielkanocną niedzielę w czasie przywołówek będą wychwalać zalety i wytykać wady miejscowych panien. Zwyczaj kultywowany jest od niemal dwóch wieków.

Tradycja przywołówek sięga 1832 lub 1833 roku. Gdy zapada zmrok, orszak szymborskich kawalerów, w towarzystwie orkiestry przechodzi na plac nad stawem, gdzie ustawione jest podwyższenie zwane trybunką. Kawalerowie z wysokości wykrzykują rymowanki po adresem panien "na wydaniu", czyli je przywołują.

Tworzeniem rymowanych wierszyków od lat zajmowali się członkowie klubu kawalerów, którzy nazywali siebie komitetem. W wierszykach opisywali zalety i słabostki miejscowych panien. Na pochlebne słowa mogły liczyć dziewczyny, które wcześniej zostały "wykupione" przez swoich kawalerów, a inne musiały liczyć się z kąśliwymi i pogardliwymi uwagami.

Kawalerowie w rymowankach zapowiadali, do których panien nazajutrz przyjdą po dyngusie i czy wyleją wiadro wody, czy flakonik perfum.

Dziewczyna, której narzeczony porozumiał się klubem kawalerów mogła liczyć na przykład na taką przywołówkę: „Pod numerem pierwszym u pana Zenka jest piękna panienka, na imię na Kasieńka. Trzeba na nią wylać flakonik pachnącej wody. Niech śpi spokojnie, niech się nie boi, bo za nią Mareczek stoi, ten ją wykupił".

Były też bardzo zgryźliwe przywołówki. Wielki badacz folkloru pisał, że „Kujawiak ma dowcip gryzący i trafny".

Przed Wielkanocą członkowie komitetu dyżurowali w swojej siedzibie i oczekiwali na narzeczonych, gotowych „wykupić" swoje narzeczone za jakiś datek, którym najczęściej była flaszka gorzałki. Rymowanki były zapisywane w specjalnej księdze.

Najsłynniejszym członkiem klubu kawalerów był młodopolski poeta Jan Kasprowicz, który urodził się w Szymborzu. Podobno był bardzo aktywny przy układaniu rymowanek na przywołówki, a kontakty w klubem utrzymywał też po zmianie stanu.

Przywołówki z Szymborza w 2016 r. zostały wpisane na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego.

Materiał Andrzeja Krystka

Region

Pożar w Inowrocławiu. Z budynku gospodarczego przy ul. Wałowej ogień przeniósł się dalej

Pożar w Inowrocławiu. Z budynku gospodarczego przy ul. Wałowej ogień przeniósł się dalej

2024-10-20, 12:22
Edukacja w kryzysie Debata o jakości kształcenia medycznego, technicznego i prawniczego w BCTW

Edukacja w kryzysie? Debata o jakości kształcenia medycznego, technicznego i prawniczego w BCTW

2024-10-20, 11:00
Nie udało się zabić pamięci. Młodzież ze zniczami na grobach ofiar II wojny światowej [zdjęcia, lista miejsc]

Nie udało się zabić pamięci. Młodzież ze zniczami na grobach ofiar II wojny światowej [zdjęcia, lista miejsc]

2024-10-20, 10:22
Inauguracja roku w Kujawskiej Szkole Wyższej. Władze uczelni dementują plotki o zamknięciu uczelni

Inauguracja roku w Kujawskiej Szkole Wyższej. Władze uczelni dementują plotki o zamknięciu uczelni

2024-10-19, 21:41
Zastrzyk gotówki dla toruńskiego szpitala. Radni zagłosowali za programem naprawczym

Zastrzyk gotówki dla toruńskiego szpitala. Radni zagłosowali za programem naprawczym

2024-10-19, 19:50
Obecna wiedza opiera się o fałszywe dowody. Andrzej Witkowski kwestionuje datę zabójstwa ks. Popiełuszki

„Obecna wiedza opiera się o fałszywe dowody”. Andrzej Witkowski kwestionuje datę zabójstwa ks. Popiełuszki

2024-10-19, 18:41
Motoryzacyjny recykling koło Bydgoszczy. Tysiące zasadzonych drzew za opony [zdjęcia]

Motoryzacyjny recykling koło Bydgoszczy. Tysiące zasadzonych drzew za opony [zdjęcia]

2024-10-19, 16:16
Zło dobrem zwyciężaj. W Górsku trwa zjazd młodzieży ku pamięci bł. ks. Jerzego Popiełuszki

„Zło dobrem zwyciężaj”. W Górsku trwa zjazd młodzieży ku pamięci bł. ks. Jerzego Popiełuszki

2024-10-19, 13:41
Śledztwo w sprawie bydgoskiego Nitro-Chemu przedłużone. Więcej osób usłyszało zarzuty

Śledztwo w sprawie bydgoskiego Nitro-Chemu przedłużone. Więcej osób usłyszało zarzuty

2024-10-19, 10:45
Po utracie wzroku usuwają się w cień. Bydgoski Ośrodek Homer przywraca nadzieję

Po utracie wzroku usuwają się w cień. Bydgoski Ośrodek Homer przywraca nadzieję

2024-10-19, 09:30
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę