Nie narzekaj na dziecko, tylko róbcie coś razem. Jak dobrze wychowywać? [ROZMOWA]

2018-06-05, 16:27  Ewa Dąbska/Redakcja
- Najpopularniejszą metodą, którą stosują rodzice i dziwią się, że jest nieskuteczna, jest metoda perswazji – ciągłego narzekania - mówi prof. Roman Leppert/fot. Pixabay

- Najpopularniejszą metodą, którą stosują rodzice i dziwią się, że jest nieskuteczna, jest metoda perswazji – ciągłego narzekania - mówi prof. Roman Leppert/fot. Pixabay

Nagrody i kary albo ciągłe narzekanie nie działają. Najbardziej skuteczny sposób wychowywania w pedagogice nazywany jest metodą zadaniową. Na czym polega? – tłumaczy prof. Roman Leppert, pedagog z bydgoskiego UKW w naszym cyklu „ABC ludzkiej natury”.

Ewa Dąbska: Jak powinniśmy wychowywać?
Prof. Roman Leppert: O wychowaniu możemy myśleć dwojako – po pierwsze jako o procesie, po drugie – jako o efekcie, czymś co już osiągnęliśmy. Bardziej interesująca jest jednak rozmowa o wychowaniu jako procesie – czymś, co się dzieje między dwojgiem albo większą liczbą osób, bo wychowanie niekoniecznie przebiega zawsze w relacji rodzic-dziecko. Problem z wychowaniem wiąże się z tym, jak o nim myślimy.

Wielu kojarzy wychowanie z systemem nagród i kar.
- Jeśli myślimy o nim w kategoriach ujarzmiania, dyscyplinowania, czyli czegoś, co ma nam zapewnić święty spokój, to wtedy rzeczywiście najważniejsze stanie się posługiwanie strategią „kija i marchewki”, a najważniejszymi środkami wychowawczymi będą kary i nagrody.

To działa?
- Problem z takim postępowaniem polega na tym, że o ile nagrody wzmacniają zachowania pożądane, to kary – jak dowiedli psychologowie w wielokrotnie przeprowadzanych badaniach - niestety tylko tłumią zachowania niepożądane, nie eliminując ich. To jest strategia, która prowadzi donikąd.
Najpopularniejszą metodą, którą stosują rodzice i dziwią się, że jest nieskuteczna, jest metoda perswazji – ciągłego narzekania. „Znów nie wyniosłeś śmieci, posprzątaj w pokoju itd.” - młodzi ludzie słyszą dziesiątki takich uwag i mimo tego nie modyfikują swoich zachowań. Taki sposób wychowania jest najmniej skuteczny i pożądany.

To co robić?
- Gdybyśmy mieli przeciwstawić nagrodom i karom inny sposób postępowania, to moglibyśmy przywołać metodę modelowania. Polega na pokazywaniu młodemu człowiekowi własnym przykładem, jak postępować. Jeśli chcemy, żeby z naszego dziecka wyrósł ktoś, kto będzie optymistycznie patrzył na świat, dostrzegał innych ludzi i im pomagał, to nie możemy zamykać się w we własnej skorupie i nie dostrzegać innych, bo wtedy najprawdopodobniej takiego efektu nie osiągniemy.

Są jeszcze jakieś inne metody wychowywania?
- Najbardziej preferowany przeze mnie sposób w pedagogice nazywany jest metodą zadaniową. Polega na tym, że albo wspólnie z dzieckiem, albo powierzając mu realizujemy takie zadania, które są dostosowane do jego rozwoju i możliwości. Zauważmy, jak chętnie dzieci włączają się w wykonywanie prac kuchennych wtedy, kiedy mama coś w kuchni robi. Niestety mama najczęściej nie mając czasu, chciałaby obiad ugotować jak najszybciej, więc odprawia dziecko, by pobawiło się w swoim pokoju albo włącza mu bajkę. Problem polega na tym, że jeśli tak postąpi, to nie nawiąże z dzieckiem relacji. Ostatnio gdzieś w Internecie ktoś opisał mamę, która spędzając 20 minut w piaskownicy z dzieckiem ani razu nie spojrzała na swój smartfon. W tym czasie dziecko 19 razy spojrzało na mamę, mama 19 razy się do niego uśmiechnęła, kilkanaście razy je pochwaliła za wykonane w piaskownicy babki i w ten sposób nawiązała się między nimi bardzo bliska relacja. Gdybym miał wskazać najskuteczniejszy sposób wychowania, to wskazałbym właśnie ten polegający na wspólnym wykonywaniu czynności. Wtedy jest prawdopodobieństwo, że dziecko będzie przejmowało zachowania, które my przejawiamy – zakładając oczywiście, że są one pożądane. Po drugie - najprawdopodobniej osiągniemy to, co w przypadku modelowania jest tak ważne – dziecko w pewnym momencie zacznie nas naśladować i to nie dlatego, że mu mówimy, że ma tak postępować, ale dlatego, że samo uznaje taki sposób za najbardziej pożądany.

Posłuchaj całej rozmowy z prof. Romanem Leppertem

Rodzina

Jak z ferii przywieźć tylko dobre wspomnienia Radzili eksperci z Centrum Medycyny Podróży

Jak z ferii przywieźć tylko dobre wspomnienia? Radzili eksperci z Centrum Medycyny Podróży

2025-01-15, 20:33
Policjanci rozmawiają z dziećmi o feriach. Akcja Kręci mnie bezpieczeństwo na stoku

Policjanci rozmawiają z dziećmi o feriach. Akcja „Kręci mnie bezpieczeństwo na stoku”

2025-01-15, 15:36
Pies i kot w biurze. Politechnika Bydgoska ma nawet poczekalnię dla zwierząt [zdjęcia]

Pies i kot w biurze. Politechnika Bydgoska ma nawet poczekalnię dla zwierząt [zdjęcia]

2025-01-15, 13:04
Akcja ferie zimowe czas start Wojewoda i służby zapowiadają kontrole  celem bezpieczeństwo

Akcja „ferie zimowe” czas start! Wojewoda i służby zapowiadają kontrole – celem bezpieczeństwo

2025-01-14, 18:49
Zdolni uczniowie z regionu ze stypendiami marszałka. To Prymusi Pomorza i Kujaw

Zdolni uczniowie z regionu ze stypendiami marszałka. To „Prymusi Pomorza i Kujaw”

2025-01-13, 15:45
Dla dzieci wskoczyli do lodowatej wody. Pomaganie przez morsowanie [zdjęcia]

Dla dzieci wskoczyli do lodowatej wody. „Pomaganie przez morsowanie” [zdjęcia]

2025-01-11, 15:37
Na koncert, wystawę, warsztaty albo... do ogrodu Wyjdźcie z domu w weekend [przewodnik]

Na koncert, wystawę, warsztaty albo... do ogrodu! Wyjdźcie z domu w weekend! [przewodnik]

2025-01-10, 12:00
Jak połączyć ferie zimowe z egzotyką Wystawa pająków w Galerii Pomorskiej

Jak połączyć ferie zimowe z egzotyką? Wystawa pająków w Galerii Pomorskiej

2025-01-09, 20:43
Masz, a nie używasz Tu możesz wymienić lub oddać Akcja w bydgoskim UKW

Masz, a nie używasz? Tu możesz wymienić lub oddać! Akcja w bydgoskim UKW

2025-01-09, 06:45
Na co zwracać uwagę, czytając etykiety Radzili studenci Collegium Medicum

Na co zwracać uwagę, czytając etykiety? Radzili studenci Collegium Medicum

2025-01-08, 17:06
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę