Kot i Homar w kosmicznych rozmiarach

Astronomowie z Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO) uzyskali największy dotąd obraz dwóch mgławic położonych w gwiazdozbiorze Skorpiona. Obie noszą obrazowe nazwy: Kocia Łapa i Homar. W istocie są to kosmiczne obłoki świecącego gazu i miejscami przesłaniającego go pyłu.

Sugestywne kształty obłoków stały się powodem do nadania mgławicom nazw: Kocia Łapa oraz Homar. Trzy odciski łapy kota, a także obszar przypominający kleszcze skorupiaka są obłokami gazu - przeważnie wodoru - pobudzanego do świecenia przez młode gwiazdy 10-krotnie masywniejsze od Słońca. Te gorące gwiazdy intensywnie promieniują w świetle ultrafioletowym powodując jonizację (świecenie) atomów wodoru, stąd obiekty klasyfikowane są jako mgławice emisyjne. Leżą one w pobliżu centrum Drogi Mlecznej w odległości ponad 5000 lat świetlnych od Ziemi. Są one rodzajem "gwiezdnych kołysek", gdzie rodzą się nowe, dalekie słońca.

Należący do ESO teleskop VLT Survey Telescope (VST) wykonał gigantyczne zdjęcie obszaru nieba obejmujące oba obiekty. Fotografia ma wielkość około dwóch miliardów pikseli i jest jedną z największych kiedykolwiek opublikowanych przez ESO. Obraz uzyskano za pomocą 256-megapikselowej kamery OmegaCAM w rozmiarze 49511 x 39136 pikseli!

Oba obiekty odkrył słynny angielski astronom John Herschel (syn Wiliama Herschela, odkrywcy Urana) w czerwcu 1837roku podczas trzyletniej ekspedycji na Przylądek Dobrej Nadziei w Afryce. Użyte wówczas instrumenty pozwoliły Herschelowi, który dokonywał obserwacji wizualnie, na udokumentowanie najjaśniejszego fragmentu mgławicy Kocia Łapa. Dopiero dziesiątki lat później poznano prawdziwe kształty mgławicy na fotografiach i zaczęto używać popularnej nazwy. Na podobnej zasadzie nazwano mgławicę Homar.