Aż 7 "ziem" wokół nieodległego słońca!

Astronomowie znaleźli system z siedmioma planetami wielkości Ziemi, położony zaledwie 40 lat świetlnych od nas. Do odkrycia użyto teleskopów naziemnych i kosmicznych, w tym - należącego do Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO) - Bardzo Dużego Teleskopu (VLT).

Układ ma największą liczbę planet wielkości Ziemi spośród wszystkich znalezionych do tej pory (znamy już ponad 3500 egzoplanet), a także największą liczbę światów mogących posiadać ciekłą wodę na powierzchni. Wszystkie obiekty wykryto metodą tranzytu, czyli zauważono je gdy przechodziły na tle swojej centralnej gwiazdy, znanej jako TRAPPIST-1. Odkryte planety nazwano TRAPPIST-1 b, c, d, e, f, g oraz h, w kolejności rosnącej odległości od macierzystej gwiazdy. Trzy z siedmiu nowych światów są położone w tamtejszej ekosferze (habitable zone), co oznacza, że na ich powierzchniach mogą istnieć zbiorniki płynnej wody. Zwiększa to szanse na występowanie tam życia organicznego.

Główny autor publikacji, Michaël Gillon ze STAR Institute na University of Liège w Belgii jest zadowolony z odkrycia: - To niesamowity system planetarny — nie tylko dlatego, że znaleźliśmy tak wiele planet, ale wszystkie one są zaskakująco podobne rozmiarami do Ziemi!

Z masą zaledwie 8% masy Słońca, TRAPPIST-1 jest bardzo mała w kategorii gwiazd — tylko marginalnie większa niż nasz Jowisz. Astronomowie przypuszczali, że tego typu małe gwiazdy mogą posiadać wiele planet wielkości Ziemi na ciasnych orbitach, co by czyniło je obiecującymi celami w poszukiwaniach życia pozaziemskiego. TRAPPIST-1 jest pierwszym odkrytym tego typu systemem.

Współautor publikacji, Amaury Triaud, wyjaśnia: - Energia wypromieniowywana z małej gwiazdy, takiej jak TRAPPIST-1, jest znacznie słabsza niż ze Słońca. Planety musiałyby mieć orbity znacznie bliższe niż w Układzie Słonecznym, jeśli miałaby na nich występować woda. Na szczęście wydaje się, że tego typu zwartą konfigurację właśnie widzimy wokół TRAPPIST-1!

Zespół badawczy ustalił, że wszystkie planety w tym systemie są podobne rozmiarami do Ziemi i Wenus w Układzie Słonecznym, albo nieco mniejsze. Obliczenia ich gęstości sugerują, że co najmniej sześć wewnętrznych planet prawdopodobnie jest skalistych. Ich orbity są niewiele większe niż w systemie galileuszowych księżyców Jowisza. Cały system planetarny TRAPPIST-1 swobodnie zmieściłby się wokół Słońca wewnątrz orbity Merkurego. Jednak mały rozmiar i niska temperatura gwiazdy TRAPPIST-1 oznacza, że ilość energii dostarczanej tamtejszym planetom jest podobna do otrzymywanej przez wewnętrzne planety Układu Słonecznego. TRAPPIST-1 c, d oraz f otrzymują podobne ilości światła i ciepła co odpowiednio: Wenus, Ziemia i Mars.

Wszystkich siedem planet odkrytych w tym systemie może potencjalnie posiadać ciekłą wodę na swoich powierzchniach, ale odległości orbitalne czynią niektóre z nich lepszymi kandydatkami od pozostałych. Modele klimatyczne sugerują, że najbardziej wewnętrzne planety, TRAPPIST-1 b, c oraz d, prawdopodobnie są zbyt gorące, aby mieć wodę w stanie ciekłym - z wyjątkiem być może małych fragmentów swoich powierzchni. Odległość orbitalna najbardziej zewnętrznej planety, TRAPPIST-1 h, jest niepotwierdzona, ale przypuszczalnie znajduje się ona zbyt daleko i jest zbyt zimna na wodę w stanie ciekłym — zakładając, że nie zachodzą alternatywne procesy ją ogrzewające. Jednak TRAPPIST-1 e, f oraz g stanowią Świętego Graala łowców planet, ponieważ krążą w ekosferze i mogą posiadać wodne oceany na powierzchni .

Gwiazda TRAPPIST-1 świeci w odległości blisko 40 lat świetlnych od nas w konstelacji Wodnika, który jest widoczny na polskim niebie. Niestety, sama gwiazda dostrzegalna jest jedynie przez wielkie teleskopy, bowiem jej jasność wynosi zaledwie 18,8m. Dla dokonania odkrycia tamtejszego układu planetarnego astronomowie wykorzystali m.in. teleskop TRAPPIST–South w Obserwatorium La Silla, Very Large Telescope (VLT) w Obserwatorium Paranal (należące do ESO) i Kosmiczny Teleskop Spitzera (należący do NASA).