ESO zapoluje na planety w układzie Alfa Centauri

Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) podpisało umowę z Breakthrough Initiatives dotyczącą zaadaptowania instrumentarium teleskopu VLT w Chile do prowadzenia poszukiwań planet w pobliskim systemie gwiazdowym Alfa Centauri. Tamtejsze planety mogą być celem dla misji miniaturowych sond kosmicznych opracowywanych przez Breakthrough Starshot.

Poszukiwania nowych planet będą przeprowadzone w 2019 roku. Wiedza o tym, gdzie znajdują się najbliższe egzoplanety jest bardzo potrzebna projektowi Breakthrough Starshot, którego celem jest stworzenie koncepcji ultraszybkiej, napędzanej światłem nanosondy, która miałaby odbyć pierwszy lot do układu Alfa Centauri z szybkością rzędu 20% prędkości światła.

Wykrywanie nadających się do zamieszkania planet jest olbrzymim wyzwaniem z powodu jasności gwiazdy macierzystej, w której blasku giną względnie słabe planety. Jednym ze sposobów na ułatwienie tego zadania są obserwacje w zakresie średniej podczerwieni, w którym termiczne świecenie planety okrążającej gwiazdę w istotny sposób redukuje różnicę jasności pomiędzy planetą a gwiazdą. Ale nawet w średniej podczerwieni gwiazda pozostaje miliony razy jaśniejsza od planet, co wymaga dedykowanej techniki redukującej światło gwiazdy.

Istniejący instrument średniej podczerwieni VISIR na teleskopie VLT może mieć odpowiednią wydajność, jeżeli zostanie usprawniony, aby w istotny sposób polepszyć jakość obrazu przy używaniu optyki adaptatywnej i przystosowaniu go do techniki zwanej koronografią. Służy ona redukcji światła gwiazdy i czyni możliwym ujawnienie sygnału od potencjalnych planet typu ziemskiego. Breakthrough Initiatives pokryje znaczną część kosztów rozwoju technologii potrzebnych dla tego typu eksperymentu, natomiast ESO udostępni sprzęt i czas obserwacyjny.

Planowane innowacje znają zastosowanie w trzeciej dekadzie XXI wieku przy uruchomieniu budowanego właśnie w ESO największego teleskopu świata – E-ELT o średnicy zwierciadła 39 metrów.