Pierwsza planeta wokół białego karła!

Astronomowie z Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO) odkryli układ złożony z białego karła i planety podobnej do Neptuna krążącej bardzo blisko swej macierzystej gwiazdy. To pierwsze tego typu odkrycie w dziejach! Sensacyjny rezultat uczeni uzyskali dzięki analizie danych z przeglądu SDSS oraz obserwacjom przy pomocy teleskopu VLT.

Badania zaczęły się od tego, że grupa kierowana przez Boriss Gänsickego z University of Warwick w Wielkiej Brytanii analizowała własności około 7000 białych karłów zaobserwowanych w ramach przeglądu nieba Sloan Digital Sky Survey (SDSS). Jeden z białych karłów, oznaczony jako WDJ0914+1914, miał nietypowe własności, zdecydowanie wyróżniające go spośród pozostałych. Wykryto bowiem u niego oznaki występowania wodoru, tlenu i siarki w ilościach, których wcześniej nie spotykano u gwiazd w typie białych karłów.

W toku analizy danych okazało się też, że pierwiastki nie pochodzą od samego białego karła, a od planety, która może być podobna do Neptuna. Wykryta ilość wspomnianych wyżej substancji jest na podobnym poziomie jak w przypadku głębokich warstw atmosfer dużych planet lodowych, jak na przykład Uran lub Neptun. Być może mamy więc do czynienia z sytuacją, iż planeta krążąca blisko białego karła jest „odzierana” z atmosfery przez intensywne promieniowanie ultrafioletowe gwiazdy. Część planetarnej materii ulega utracie, a reszta skupia w dysku spiralnie akreującym na białego karła. W przypadku systemu WDJ0914+1914 okres orbitalny planety to jedynie około 10 dni, a jej odległość od centralnej gwiazdy jest mniejsza niż 10 milionów kilometrów.

Na ilustracji przygotowanej przez ESO widzimy, że planetę tę można by nawet wizualnie porównać do komety z warkoczem. Więcej na ten temat mówimy w „Radiu Planet i Komet” z 9 grudnia 2019 r.