Nowe oblicze Drapera

Historyczny teleskop Drapera z obserwatorium UMK w Piwnicach ma nowe oblicze. Postarali się o nie konserwatorzy zabytków, którzy nadali instrumentowi znamię dzieła sztuki. Teleskop od 1889 r. służył w Obserwatorium Harvard University (USA), a w 1947 roku trafił do obserwatorium w podtoruńskich Piwnicach.

Dla historyków nauki teleskop Drapera przedstawia olbrzymią wartość - materiał obserwacyjny uzyskany przy jego pomocy został wykorzystany do stworzenia aktualnej do dziś klasyfikacji widmowej gwiazd, która stanowiła kamień milowy w dziejach współczesnej astrofizyki.

Ośmiocalowy teleskop Drapera ufundowała dla obserwatorium harvardzkiego wdowa po przedwcześnie zmarłym w wieku 45 lat Henrym Draperze.

Draper (z zawodu lekarz) był pasjonatem astronomii. Stał się pionierem astrofotografii, posiadał własne obserwatorium, samodzielnie budował instrumenty używane do obserwacji i jako pierwszy sfotografował widmo gwiazdy innej niż Słońce (była to Wega).

W Harvardzie astrograf dostarczał materiał w postaci fotografii widm gwiazd (światła rozszczepionego przez pryzmat na wiele kolorów). Ich analizą zajmował się słynny astronom Edward Pickering. Jego zespół tworzyły głównie kobiety, które nazywano harvardzkimi rachmistrzyniami. Ich mrówcza praca zaowocowała m.in. stworzeniem klasyfikacji widmowej ponad 200 tysięcy gwiazd, którą świat nauki stosuje do dziś.

Pomysłodawcą projektu nadania astrografowi nowego życia jest student astronomii na toruńskim UMK, Szymon Żywica. Renowację zabytkowego instrumentu przeprowadził zespół konserwatorów pod kierunkiem dr Aliny Tomaszewskiej. Odnowieniem zegara i silnika napędzającego teleskop zajął się dr Grzegorz Szychliński.

Na ten temat mówimy w "Radiu Planet i Komet" z 10 czerwca 2019 roku.