Piotr Całbecki [wideo]
2020-01-09
Jak będą wyglądały regionalne obchody 100 - lecia powrotu Pomorza i Kujaw do Macierzy? Jakie znaczenie dla budowania jedności regionu mają te wydarzenia? Czy rzeczywiście łączą czy raczej dzielą i dlaczego - o tym w Rozmowie Dnia, której gościem Radia PiK był marszałek województwa Piotr Całbecki.
Panie marszałku, jutro uroczysta inauguracja obchodów stulecia powrotu do Macierzy, no właśnie czego: Pomorza, Pomorza i Kujaw czy Kujaw i Pomorza? Jaka jest oficjalna nazwa tych wydarzeń?
Aby wyjaśnić, jak przebiegała akcesja naszych ziem do Rzeczpospolitej powołaliśmy aż 30 - osobowy sztab nie kryzysowy, ale historyków, ludzi, którzy wytłumaczą nam wszystkim, jak ten proces przyłączania naszych ziem Kujaw Zachodnich przebiegał w przeszłości. Od jutra rozpoczynamy cykl pięknych wydarzeń związanych z setną rocznicę powrotu Pomorza oraz Kujaw Zachodnich do Macierzy.
Kiedy spotykaliśmy się w studio miesiąc temu mówiliśmy o Pomorzu. Coś się zmieniło?
Tak, ponieważ rzeczywiście fakt historyczny, jakim jest powrót Pomorza do Macierzy jest bardzo znany, ze względu chociażby na rangę tego wydarzenia dla Rzeczypospolitej, to znaczy otwarcia Rzeczypospolitej na Bałtyk, na morze i przywrócenie Polski na ziemiach mocno zgermanizowanych przez prawie 150 - letnią niewolę. Inną historię mają rzeczywiście wypadki związane z Powstaniem Wielkopolskim i włączeniem do Wielkopolski, czy do województwa wówczas tworzącego się Poznańskiego, Bydgoszczy i ziem Kujaw Zachodnich powyżej mniej więcej Gniewkowa. Rzeczywiście mówiliśmy pierwotnie o Pomorzu, za to dziś mówimy o całych tych zdarzeniach, które widzimy jakby z dwóch stron, czyli od Powstania Wielkopolskiego, związanego z wojskami Dowbor-Muśnickiego, z drugiej strony z Hallerem, czyli świętujemy w jednym akcie, wspólnie jeszcze, żeby było bardziej może skomplikowane to świętowanie, z województwem pomorskim, dla którego też przecież część tylko ziem właśnie wtedy została wyzwolona. Dzisiejsze granice administracyjne obydwóch województw przebiegają zupełnie inaczej, niż 100 lat temu.
Czy nie mogło być tak od początku?
Pewnie tak. To naukowcy zwrócili uwagę na ten fakt. Właśnie po to mamy naukowców, radę, którą powołałem, aby zwracała uwagę na takie sprawy, i bardzo dobrze, że tak się stało.
Czyli mamy oficjalną nazwę uroczystości: „Stulecie powrotu Pomorza i Kujaw Zachodnich do Macierzy". Mamy też plakat i tutaj znowu pojawiają się kontrowersje. Plakat zachęcający do uczestnictwa w tych wydarzeń i postaci: marszałek Józef Piłsudski i generał Józef Haller i Stefan Łaszewski, czyli pierwszy wojewoda pomorski. Nie ma nikogo znowu z Bydgoszczy. Brakuje generała Dowbor - Muśnickiego...
Biedny autor tego plakatu, wspaniałego plakatu, jeżeli ktoś dostrzega piękno i zna się na sztuce, zauważy na pewno, że ten plakat zwraca uwagę. Jest kolorowy, ma ciepłe barwy, inne od tych, do których jesteśmy zwykle przyzwyczajeni. Jest to wizja artystyczna Bogdana Ziółkowskiego, fantastycznego człowieka, który jest artystą, a jednocześnie był dyrektorem szkoły w Łążynie, a co najciekawsze, jest spadkobiercą tradycji budowania polskości na naszych ziemiach przez jego dziadka, który zakładał Towarzystwo Ludowe jeszcze na początku XX wieku, w latach 1910 - 1915 i wcześniej. To jest między innymi powód, dla którego to on jest autorem tego plakatu. A artysta miał taką właśnie wizję, aby uwiecznić bardzo rozpoznawalne postaci, z tak zwanych pierwszych szeregów, czyli Piłsudskiego, Hallera, którzy dowodzili przecież tym całym procesem wyzwalania, przeprowadzania Polski na naszych ziemiach. (...)
