dr Krzysztof Osiński
2019-03-01
dr Krzysztof Osiński Fot. Archiwum
Robert Erdmann: Dzisiaj Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Jakie wydarzenia w ramach obchodów?
dr Krzysztof Osiński: Staramy się upamiętnić Żołnierzy Wyklętych przez cały rok, natomiast 1 marca od kilku lat obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych, który sposób wyjątkowy podkreśla dokonania tych osób, które po II wojnie światowej nie złożyły broni, uznając że Polska nie odzyskała niepodległości i nie osiągnęła tego celu, który założyli sobie żołnierze w 1939 roku, kiedy poszli walczyć o obronę zagrożonej Ojczyzny i Polska znalazła się pod nową okupacją. Okupacją, która w niektórych aspektach była jeszcze gorsza, ponieważ nie zniewala nas tylko fizycznie, ale również duchowo, narzucając zbrodniczy ustrój komunistyczny i podporządkowując nas, jako naród, jako państwo, obcemu mocarstwu ze stolicą w Moskwie. W tym roku również bogaty program. Już wczoraj w Kinoteatrze Klubu Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych odbył się Koncert Pamięci Żołnierzy Wyklętych.
A dzisiaj?
O godz. 10:00 nastąpi odsłonięcie tablicy na siedzibie dawnego Urzędu Bezpieczeństwa w Bydgoszczy przy ul. Markwarta 4, która będzie informować, że właśnie w tym miejscu więzieni i mordowani byli członkowie niepodległościowego podziemia. Później mamy składanie kwiatów w miejscach związanych z Żołnierzami Wyklętymi, w tym oddanie hołdu na cmentarzu na ul. Kcyńskiej, gdzie znajduje się "Bydgoska Łączka", gdzie potajemnie chowano pomordowanych Żołnierzy Wyklętych. Potem odsłonięcie wystawy przygotowanej przez Instytut Pamięci Narodowej, ale również finał III Bydgoskiego Testu Wiedzy o Żołnierzach Wyklętych, przygotowanego przez Instytut Pamięci Narodowej w sali sesyjnej Urzędu Wojewódzkiego w Bydgoszczy. To jest inicjatywa, która spotyka się z bardzo dużym zainteresowaniem ze strony uczniów i nauczycieli. W tym roku musieliśmy dokonać wręcz swoistej selekcji, ograniczyć udział uczniów, żeby organizacyjnie to wszystko dobrze przeprowadzić. Uczniowie będą nagrodzeni. Mam nadzieję, że w kolejnych latach zachęci to ich, ale również ich kolegów i koleżanki do zaangażowania się w tego typu przedsięwzięcie. To nie koniec - również wiele wykładów, zajęć edukacyjnych, warsztatów dla uczniów przeprowadzanych przez edukatorów Instytutu Pamięci Narodowej. Nie kończymy upamiętnienia Żołnierzy Wyklętych na tym jednym dniu. Kontynuujemy to w kolejnych dniach. Między innymi 3 marca spotykamy się przy grobie Leszka Białego. To jest postać symboliczna dla Bydgoszczy, ponieważ jest to zasłużony działacz Armii Krajowej, szef Wydziału Łączności AK na Pomorze, który już miesiąc po oswobodzeniu Bydgoszczy spod okupacji niemieckiej został aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa i zadręczony. Zginął za Ojczyznę 3 marca 1945. Co roku spotykamy się właśnie tego dnia przy jego grobie, żeby zapalić symbolicznie znicze, złożyć kwiaty i uhonorować jego, ale również jemu podobnych ludzi. Serdecznie zapraszam, gdyby ktoś z naszych słuchaczy był zainteresowany. Spotykamy się na cmentarzu na Bielawkach przy al. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w niedzielę 3 marca o godz. 17:00.
IPN przywołuje w tym roku pamięć o młodzieżowych organizacjach niepodległościowych w latach 1944 - 56. Czy wiemy jaka była wówczas skala ruchu oporu ze strony młodych ludzi?
Są badania prowadzone zarówno w odniesieniu do poszczególnych grup, jak i całości. Szacuje się, że od 10 do 20 tys. młodych osób uczestniczyło w takich grupach oporu, których było około tysiąca w skali kraju. W naszym regionie również tego typu grupy działały. Ci młodzi ludzie byli szykanowani z powodu odmiennych poglądów, z powodu tego, że nie chcieli podporządkować się władzom komunistycznym, nie chcieli wyrzec się ideałów niepodległościowych i odwoływali się do tradycji II Rzeczypospolitej. Ponieśli wielką karę - trafiali do więzienia, wyrzucanie byli ze szkół, trafiali do obozów pracy, gdzie byli poddani katorżniczemu wysiłkowi. To często łamało ich życie, zdrowie, a czasami również umierali z wycieńczenia.
A gdyby ktoś z nauczycieli chciał się wzbogacić o jakieś materiały edukacyjne, dydaktyczne, może się zgłosić się do IPN?
Oczywiście. Zapraszam do naszej siedziby przy ulicy Słowackiego 1 w Bydgoszczy, 2. piętro, w godz. 9:00 - 15:00. Pracownicy są do dyspozycji, wydają pakiety edukacyjne nauczycielom i te pakiety będą mogły służyć w szkołach do prowadzenia zajęć na temat Żołnierzy Wyklętych.
Wspomniał pan o "Bydgoskiej Łączce" na cmentarzu przy ul Kcyńskiej. Kiedy kolejny etap prac poszukiwawczych?
Jeszcze w marcu podjęte będą kolejne prace poszukiwawcze. Dr Alicja Paczoska - Hauke wytypowała kolejne miejsca i kolejne osoby, których będziemy poszukiwać. Myślę, że w niedługim czasie będziemy mogli ogłosić jakie są efekty tych poszukiwaniu.
A szczegóły dotyczące wszystkich wydarzeń związanych z obchodami Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych znaleźć można na stronie IPN?
Tak, odsyłam na stronę internetową bydgoskiej delegatury Instytutu Pamięci Narodowej, ale również na naszą facebookową stronę, gdzie znaleźć można wszystkie informacje.
