Rząd przyjął założenia "konstytucji dla przedsiębiorców"
Założenia nowej "konstytucji dla firm", która będzie zbiorem podstawowych norm regulujących działalność gospodarczą wykonywaną w Polsce, przyjęła we wtorek Rada Ministrów. Prawo działalności gospodarczej ma zwiększyć prawa przedsiębiorców w relacjach z administracją.
Prawo działalności gospodarczej, którego autorem jest resort gospodarki, ma realizować zapowiedź złożoną przez premier Ewę Kopacz w expose, że fundamentem regulacji gospodarczych będzie przekonanie, iż 99 proc. prowadzących działalność gospodarczą wykonuje ją rzetelnie i uczciwie.
"Celem tego centralnego aktu prawa gospodarczego jest zwiększenie praw i gwarancji dla przedsiębiorców oraz wzmocnienie mechanizmów dialogu w relacjach przedsiębiorców z organami administracji publicznej. Efektem proponowanych regulacji ma być m.in. zagwarantowanie, że załatwiając indywidualne sprawy organy administracji będą stosować naczelne zasady prawa gospodarczego" - podano w komunikacie CIR po posiedzeniu rządu.
Projekt ustawy będzie zawierać definicje podstawowych pojęć z zakresu działalności gospodarczej oraz zasady wykonywania działalności, z uwzględnieniem wolności, równego traktowania, realiów życia gospodarczego oraz należytych relacji między organami administracji publicznej a przedsiębiorcami.
W założeniach zawarto fundamentalne zasady prawa gospodarczego, w tym m.in. wolność podejmowania działalności gospodarczej, równość i niedyskryminację, co oznacza, że podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych warunkach.
Zawarto także regułę, że „co nie jest prawem zabronione - jest dozwolone”, dzięki czemu "w obszarach nieuregulowanych prawem przedsiębiorca będzie dysponował swobodą wyboru celów i środków swego działania, o ile nie naruszy przy tym praw i wolności innych podmiotów".
Kolejna zasada mówi o przyjaznej interpretacji przepisów i "będzie kierowana do administracji, która w przypadku nie dających się usunąć wątpliwości interpretacyjnych przepisów (także w razie możliwych wielu interpretacji) powinna rozstrzygać sprawy w sposób, który nie pogorszy sytuacji przedsiębiorcy".
Następna to domniemanie uczciwości przedsiębiorcy. Zasada ta ma zobowiązywać organ administracji do podjęcia korzystnej dla przedsiębiorcy decyzji w sytuacji, gdy - mimo przeprowadzenia wszelkich możliwych dowodów - pozostaną wciąż wątpliwości dotyczące oceny stanu faktycznego. Wówczas te niewyjaśnione wątpliwości rozstrzygane będą na korzyść przedsiębiorcy.
Inna wprowadzona reguła dotyczy proporcjonalności. Zgodnie z nią organy administracji publicznej winny podejmować jedynie takie faktyczne działania/decyzje, które są niezbędne do osiągnięcia celu. "Powinny być one adekwatne do celu działań, a więc nie powinny być nadmiernie uciążliwe" - wyjaśnia CIR.
PDG wprowadza ponadto zasadę uprawnionych oczekiwań. "Chodzi o to, by organy administracyjne nie odstępowały od utrwalonej i jednolitej praktyki. Przedsiębiorca ma prawo oczekiwać, że działając w dobrej wierze i z poszanowaniem prawa, nie narazi się na niekorzystne skutki prawne działań/decyzji, zwłaszcza tych, których nie mógł przewidzieć w chwili ich podejmowania" - czytamy w komunikacie.
Proponowana jest też zasada uczciwej konkurencji oraz poszanowania dobrych obyczajów i słusznych interesów innych przedsiębiorców i konsumentów. Ma ona promować model "pozytywnego zachowania przedsiębiorcy w obrocie gospodarczym". Przy czym - jak czytamy - "rolą państwa jest stworzenie skutecznych warunków ochrony i rozwoju konkurencji, poprzez przeciwdziałanie praktykom naruszającym konkurencję". "Taki model służy zarówno innym przedsiębiorcom, jak i konsumentom" - zadeklarowano w komunikacie.
W założeniach PDG przewidziano ponadto rozwiązania szczegółowe, dotyczące m.in.: wydłużenia możliwości zawieszenia działalności gospodarczej do 36 miesięcy; wprowadzenia tzw. rozsądnych terminów dla przedsiębiorców (chodzi o wprowadzenie reguły, zgodnie z którą organ administracji publicznej zostanie zobowiązany do wyznaczania przedsiębiorcy realnych i wystarczających terminów na dokonanie określonej czynności); wprowadzenia do postępowań administracyjnych z wniosku przedsiębiorcy mediacji prowadzonej przez niezależnego mediatora.
Kolejne planowane ułatwienia zakładają, że organ administracji powinien określić termin, dzięki któremu przedsiębiorca mógłby dopełnić wszystkich niezbędnych formalności. Ponadto organy administracji będą z mocy przepisu ustawy zobowiązane do planowania i przeprowadzania kontroli po uprzedniej identyfikacji prawdopodobieństwa naruszenia prawa.
Proponuje się również: przeprowadzanie wspólnych kontroli za zgodą lub na wniosek przedsiębiorcy; przeprowadzanie kontroli dokumentów w miejscu ich przechowywania, wprowadzenie ogólnych zasad nakładania kar administracyjnych - organy administracji publicznej w procedurze nakładania kary będą zobowiązane uwzględnić stopień naruszenia prawa, upływ czasu od ww. naruszenia czy podjęcie działań naprawczych. W przypadku naruszeń o mniejszej skali – wprowadzenie pouczenia.
Nowe przepisy mają zastąpić wielokrotnie nowelizowaną ustawę o swobodzie działalności gospodarczej z 2004 r., która - jak napisało Centrum Informacyjne Rządu w komunikacie - "nie spełnia oczekiwań przedsiębiorców, nie odzwierciedla również rzeczywistych problemów zmieniającego się dynamicznie rynku gospodarczego". (PAP)
