Mapy czasu

Pod koniec 2019 r. światło dzienne ujrzy wydawnictwo zatytułowane Mapy czasu. Rzecz ma formę słuchowiska i ukaże się na płycie winylowej. Opowiada historię opartą na wspomnieniach Anny Jachniny, bydgoszczanki, której losy były inspiracją do spotkania twórczego kilku artystów. Anna napisała jeden z największych przebojów okupowanej stolicy – jest autorką słów piosenki Siekiera motyka – o czym dowiedzieliśmy się dopiero po jej śmierci; rodzina przypadkiem odnalazła dziennik ukryty w piwnicy. Na kartkach, zapisanych odręcznie, drobnym, nieco nerwowym pismem, utrwalono opowieść o czasach, które wydają się tak odległe, a jednak w jakiś niepokojący sposób pozostają wciąż w nas obecne.

Anna Jachnina, bliska współpracowniczka Aleksandra Kamińskiego, aktywna uczestniczka ruchu oporu, po dekonspiracji i wpadce, trafiła na Pawiak, a później do Auschwitz. Jej wstrząsające notatki z pobytu w obozie zagłady stanowią główną bazę struktury słuchowiska podzielonego – co narzuca (i umożliwia) forma płyty analogowej – na dwie części: str. A i B. Pierwsza to szczątkowa forma dziennikarskiego śledztwa, zakłócanego przez niepokojące wtręty z innej rzeczywistości. Obecność Anny ma tu charakter widmowy, ujawnia się, gdy przez szpary czasu przeszłość przecieka do teraźniejszości. W drugiej części Jachnina staje się główną bohaterką i narratorką. Całkowicie samotna oprowadza słuchacza po czasach i miejscach pełnych smutku.

Słuchowisko okazało się dużym wyzwaniem – przede wszystkim mentalnym, lecz nie tylko – dla grupy osób zaangażowanych w proces twórczy. Realizacji towarzyszyły intensywne emocje o rozmaitych odcieniach. Udział Wojciecha Jachny i Antka Jachny (wnuk i prawnuk Anny Jachniny) to niezwykła wartość przedsięwzięcia i symboliczne spotkanie międzypokoleniowe. Natomiast Bogumiła Wresiło i Tomasz Kaźmierski (odtwórcy głównych ról) na co dzień tworzą audycje w Radio PIK, a właśnie do tej placówki trafiła po wojnie Anna Jachnina, która szybko stała się jedną z głównych postaci powstającej wówczas rozgłośni. Przenikanie przeszłości i teraźniejszości miało więc charakter wielopoziomowy, co wpłynęło na kształt i brzmienie Map czasu.

Ambicją twórców słuchowiska było wydawnictwo, w którym słowa, dźwięki, muzyka i materialna postać stanowić będą spójną całość. Nagrania terenowe powstały w Bydgoszczy, Warszawie i Oświęcimiu (na Mapach czasu nie korzystano z żadnego banku dźwięków, wszystkie zostały zarejestrowane w naturze). Lektorów nagrano w Studio Mózg, a muzykę na Strychu Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy przez Madżonga Studio. O wizualne aspekty albumu zadbała Monika Aleksandrowicz, artystka o szerokim spektrum zainteresowań, współpracująca m.in. przy publikacjach dotyczących poezji konkretnej czy liberatury.