Kosmiczny precel

Astronomowie korzystający z sieci radioteleskopów ALMA uzyskali obraz w niesamowicie wysokiej rozdzielczości przedstawiający dwa dyski, w których rosną młode gwiazdy. Dyski mają kształt… precla. Obserwacje tego niesamowitego zjawiska rzucają nowe światło na najwcześniejsze fazy życia gwiazd i pomagają astronomom w ustaleniu warunków, w jakich powstają gwiazdy podwójne.

W systemie o nazwie [BHB2007] 11 znaleziono dwie niemowlęce gwiazdy – najmłodsze członkinie małej gromady gwiazd w ciemnej mgławicy Barnard 59, która jest częścią zespołu obłoków międzygwiazdowego pyłu zwanego Mgławicą Fajka.

Dzięki wysokiej rozdzielczości sieci anten Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) oraz międzynarodowemu zepołowi badawczemu kierowanemu przez naukowców z Max Planck Institute for Extraterrestrial Physics (MPE) w Niemczech, możemy zobaczyć wewnętrzną strukturę obiektu.

- Widzimy dwa zwarte źródła, które interpretujemy jako dyski okołogwiazdowe dwóch młodych gwiazd - wyjaśnia Felipe Alves z MPE, który kierował badaniami. Dysk wokółgwiazdowy to pierścień pyłu i gazu, który otacza młodą gwiazdę. Gwiazda akreuje materię z pierścienia, aby się rozrastać. - Rozmiar każdego z dysków jest podobny do pasa planetoid w naszym Układzie Słonecznym, a separacja pomiędzy nimi to 28-krotna odległość pomiędzy Słońcem a Ziemią - wskazuje Alves.

Dwa dyski wokółgwiazdowe są otoczone przez większy dysk o masie całkowitej około 80 mas Jowisza, który wykazuje złożoną sieć struktur pyłowych rozmieszczonych w spiralnych pętlach na kształt precli. - To naprawdę ważny rezultat - podkreśla Paola Caselli, dyrektor zarządzająca w MPE, kierująca Centre of Astrochemical Studies i współautorka badań. - Wreszcie uzyskaliśmy obraz złożonej struktury młodej gwiazdy podwójnej wraz z zasilającymi ją włóknami łączącymi gwiazdy z dyskiem, z którego się narodziły. Nakłada to istotne ograniczenia dla obecnych modeli formowania się gwiazd.

Uczeni będą potrzebowali dokładnego zbadania większej liczby młodych układów podwójnych, aby lepiej zrozumieć w jaki sposób formują się gwiazdy wielokrotne.

Więcej na ten temat mówimy w RADIU PLANET I KOMET z 14.10.2019 roku.